مطالعه انرژی حاصل از جزر و مد در سواحل ایرانی خلیج فارس

کاهش منابع انرژی فسیلی، ضرورت سالم نگه داشتن محیط زیست و محدودیت های برق رسانی مناطق دور از شبکه، جایگاه ویژه ای برای استفاده از انرژی های تجدید پذیر مانند: انرژی باد، انرژی خورشید و انرژی های دریایی، ایجاد کرده است. مطالعه حاضربه منظور تعیین مکان و روش مناسب برای تولید انرژی الکتریکی از جزرومد در سواحل ایرانی خلیج فارس با استفاده از مدل سه بعدی هیدرودینامیکی کوهرنس و اندازه گیری های میدانی انجام شده است. نیروهای میانگین ماهیانه اتمسفری اقلیمی (مولفه های سرعت باد، دمای هوا، رطوبت نسبی، پوشش ابر، بارش و دبی رودخانه،....) برای یک دوره 50 ساله (2010-1960) از داده های ماهواره نوآ میانگین گیری و در مدل استفاده شده است. دامنه و فاز چهار مولفه اصلی جزر ومد در مرز غربی بصورت مقادیر ثابت در نظر گرفته شده اند. به منظور تکمیل اطلاعات مربوط به سرعت جریانات جزر و مدی، در نقاط مورد نیاز، دستگاه جریان سنج با استفاده از لنگر و شناور زیر سطحی به روش مورینگ نصب و به مدت بین یک هفته تا یک ماه در هر ایستگاه زیر آب قرار گرفتند. دربررسی بیش از پنجاه نقطه مشخص گردید، فقط در دو محدوده جزرومد با حدود بیش از چهار متر(حد اقل حدود مورد نیاز برای استحصال انرژی) وجود دارد، محدوده انتهایی خور موسی واقع در استان خوزستان و محدوده میانی تنگه خوران. خور دورق که در قسمت انتهای شمال غربی خور موسی واقع گردیده، مناسب ترین شرایط را دارا است. موج جزرومدی وارد شده از خلیج فارس به این خور بر اثر پدیده تشدید به دامنه ای در حدود شش متر می رسد. گزینه های مختلفی برای استحصال انرژی در منطقه مورد مطالعه بررسی شده است. در ساده ترین حالت وبدون هیچ گونه تغییر و تزاحمی با فعالیت موجود بندر می توان در سطح مقطع خور دورق فرعی به طور متوسط 32مگاوات و با بازده 35 درصد 2/11 مگاوات انرژی الکتریکی استحصال نمود. با احداث سد در مقطع خور دورق اصلی حوضچه ای طبیعی با مساحت20 کیلومتر مربع ایجاد میگردد و امکان استحصال 25 مگاوات الکتریسیته در شبانه روز وجود خواهد داشت. در ادامه، با فرض لایروبی وخاکبرداری خورها واراضی احاطه شده با خورهای زنگی و دورق، مدل برای حوضچه هایی به مساحت های 29 و 60 کیلومتر مربع اجرا گردید. نتایج محاسبات نشان میدهد که امکان تولید به ترتیب 36 و 74 مگاوات الکتریسیته در حالتهای مذکور موجود می باشد. محاسبه انرژی قابل استحصال از جریان های جزرومدی، امکان تولید الکتریسیته با توان بیشینه 905 و میانگین 110 کیلووات در تنگه خوران را نشان می دهد. این نقطه از بیشترین سرعت جریان جزرومدی برخوردار است اما به علت کم عمق بودن از لحاظ عملی امکان نصب توربین های جریانی در این کانال وجود ندارد. خور ماهشهر دارای عمق مناسب ولی سرعت جریان کمتری است. به طور کلی، اندازه گیری های میدانی، نتایج مدل و محاسبات نشان دهنده عدم وجود سرعت جریان مناسب، جهت تولید الکتریسیته ازجریانات جزر ومدی در خلیج فارس می باشد.